Aanlooptijd bevalling
Een normale termijn om te gaan bevallen is tussen de 37 en 42 weken. Bij 40 weken is de helft van alle zwangeren bevallen, de andere helft loopt dus overtijd. Die helft passeert de uitgerekende datum. Vandaar dat je uitgerekende datum precies bij 40 weken is vastgesteld.
90% van de spontane bevallen begint met weeën. Het is vaak zo dat je ‘aanlooptijd’ nodig hebt, voordat je echt goede weeën hebt. Dat noemen we de ‘latente fase’. In deze fase kun je wat slijmverlies hebben, licht bloedverlies, hormoon gerelateerde klachten en heb je contracties in je baarmoeder. Die beginnen vaak willekeurig en ontwikkelen zich steeds verder, totdat je weeën hebt die elke 5 minuten terugkomen en een minuut duren. Als je dit dus een uur lang hebt, dan kun je ons bellen. Dan ben je namelijk in de situatie gekomen, dat we ook verwachten dat de contracties een verandering teweeg brengen en is het zinvol om een inwendig onderzoek uit te voeren. En natuurlijk ook om te peilen hoe het met jou en je baby gaat.
Je bevalling kan ook beginnen met het breken van de vliezen, dat gebeurt in de overige 10%. Bijna altijd gebeurt dit thuis, als je bijvoorbeeld uit bed stapt, op de wc bent of een grote beweging maakt, zoals van de bank afkomen. Je voelt dan een scheut water lopen en merkt dit daarom ook op. Het is dan belangrijk om de kleur van het water te controleren. Het hoort doorzichtig te zijn, soms met wat witte vlokjes, slijm, of rozig bloedverlies. Als het hoofdje is ingedaald en je hebt geen weeën en het water is helder, wachten we af tot het punt dat je weeën krijgt totdat we inwendig onderzoek doen. Ook dan is het dus belangrijk om op een zeker punt te bellen met weeën.
Wees goed voorbereid: Lees de complete belinstructies wanneer je ons moet bellen. Je kunt ons 24 uur per dag bereiken op het nummer, tijdens je zwangerschap, de bevalling of de kraamtijd. Juist ongerustheid of twijfel is een reden om ons te bellen en soms ook reden voor een huisbezoek. Dat schept voor iedereen duidelijkheid en is dus niet voor niets! Als je ons belt bedenken we samen wat gewenst en nodig is.
Weeën
Vanaf het moment dat we vertellen dat je aan het bevallen bent, hanteren we een aantal principes. Bijvoorbeeld wat betreft het vorderen van de bevalling. We houden het gemiddelde aan van 1 centimeter ontsluiting per uur vordering en dat controleren we ook met regelmaat, afhankelijk van de situatie ieder uur tot iedere 4 uur. Redenen daarvoor kunnen erg verschillen. Op het punt dat je ongeveer 5 centimeter ontsluiting hebt streven we ernaar om bij je te kunnen blijven. Als je in het ziekenhuis wil bevallen, gaan we naar het ziekenhuis toe.
Vanaf 5 centimeter wordt het moeilijker om de weeën goed op te vangen en kun je onze tips en begeleiding vaak goed gebruiken. Die begeleiding is veel omvattend. We houden de tijd bij, we beschrijven het gehele proces, we houden jouw conditie in de gaten, we controleren de baby met regelmaat, we peilen hoe je kunt omgaan met de pijn en geven daar adviezen over, we helpen met puffen, we helpen je met het zoeken van een prettige houding, we hebben oog voor je omgeving en je partner, we zetten spullen klaar en zijn praktisch bezig, kortom: we managen en faciliteren je bevalling.
De geboorte
Wanneer je volledige ontsluiting bereikt hebt, wachten we tot je persdrang voelt. Een onhoudbaar ‘oergevoel’ waarbij je voelt dat je baby drukt op je bekkenbodem en/of onderrug en/of darm. Dat is voor ons aan de buitenkant ook te merken aan je ademhaling, bewegingen in je buik en door andere signalen die we horen en zien gebeuren. Dat is het punt dat je mag beginnen met persen. Bij een eerste baby duurt dat gemiddeld een uur, tot maximaal 2 uur, bij een tweede baby duurt het gemiddeld een half uur tot een uur. Bij het persen moet het hoofdje van de baby onder je schaambot door draaien, dat kost het meeste tijd en kracht. Wanneer het hoofdje eenmaal daar onderdoor gekomen is, is het een kwestie van meerekken van je huid en spieren en dan wordt je baby geboren. Net voor dat punt krijg je van ons hele duidelijke instructies wat je moet doen, of wat je moet laten. Als het hoofdje geboren is maakt de baby een uitwendige draai; de spildraai.
En dan is je baby geboren! Als de conditie van je baby direct goed is, leggen we de baby automatisch op je buik. Dan volgt de eerste kennismaking, altijd een zeer speciaal moment. En de ontlading volgt dan ook. Soms lig je te trillen als een rietje, voel je je apathisch, voel je je leeg, voel je je sterk, opgelucht, dankbaar en blij, soms voel je niets en soms voel je dit alles tegelijk. Daarom is het ook zo wonderlijk om daar telkens weer bij aanwezig te zijn.
Tip: In dit filmpje kun je bekijken wat er gebeurt tijdens de bevalling vanaf het begin tot het einde en zie je ook de spildraai duidelijk gebeuren.
De placenta en eerste controle
Nadat je baby is geboren, gaat je baarmoeder opnieuw weeën maken, om te zorgen dat je placenta (de moederkoek en de vliezen, waar de baby in heeft gezeten) los komt van je baarmoederwand. Dit voel je na een eerste bevalling niet, na een volgende bevalling kun je daar wel pijn van voelen, dit noemen we naweeën. Je placenta wordt het liefst binnen een half uur na je baby geboren, soms iets later, maar daar is een uur de tijd voor. We helpen door middel van een speciale handgreep de placenta compleet en goed geboren te laten worden. Hierna is je bevalling echt compleet.
Er zijn nog een heel aantal punten die we vervolgens controleren en in de gaten blijven houden:
Hoeveel bloed je verliest, of er schade is en of je hechtingen nodig hebt, we houden je pasgeboren baby in de gaten, we maken foto’s, we zorgen voor eten&drinken, we zorgen dat je prettig ligt, we blijven nog steeds in onze ‘ manage-functie’. In samenwerking met de kraamverzorgster doen we al deze dingen. Als alles klaar is en gecontroleerd is hebben jullie even tijd met de baby alleen. Dan werken wij aan onze administratie en bespreken ook als medisch team de bevalling met elkaar na.
En dan begint het feest.
Hechtingen
Als je bevalt kan het zijn dat er een ruptuur optreed; ofwel, dat je uitscheurt. Meestal klinkt dat erger dan het is. Als je uitscheurt dan gaat dat langs de minste weerstand. Er is dan ook minder kans op zwelling of een blauwe plek dan wanneer je een knip krijgt. Als je uitscheurt, kunnen wij dat doorgaans zelf hechten. Ook als je thuis bevallen bent. Alleen als je (tot aan) je kringspier uitscheurt zullen we de gynaecoloog vragen om mee te beoordelen. In dat geval kan het zijn dat je onder narcose, op de operatiekamer, gehecht wordt. Dat is om te voorkomen dat je incontinent wordt voor ontlasting. Gelukkig komt deze complicatie maar zelden voor.
Als we je moeten hechten zullen we dat doen met oplosbaar draad. Dat betekent dat we de hechtingen niet hoeven te verwijderen. Mocht je last hebben van de hechtingen dan kunnen we ze eventueel wel verwijderen na 6-7 dagen.
Wil je de kans op uitscheuren verkleinen? Blijf dan sporten in je zwangerschap; hoe beter je in conditie bent, hoe meer controle je hebt over je bekkenbodem als je bevalt. En hoe beter je de geboorte van je kindje kunt ‘doseren’. Heb je hier andere vragen over? Stel ze gerust!
Wat als er complicaties zijn?
De verloskundige zorg in Nederland is zo ingericht dat het uitgangspunt is dat zwangerschap en de bevalling een normaal verloop hebben. Juist omdat bevallen geen ziekte is, krijg je de kans het normale beloop thuis mee te maken. Als verloskundigen hebben we dus een belangrijke taak in het filteren van natuurlijk zwanger zijn en bevallen en de gecompliceerde situaties. Ieder contactmoment wat we met elkaar hebben doen we dit opnieuw aan de hand van de onderzoeken die we doen en de informatie die we van je krijgen. Op het moment dat een situatie afwijkend lijkt te zijn, gaan we in overleg of dragen we de zorg over aan de huisarts of gynaecoloog, of andere specialist.
Je kunt er dus vanuit gaan dat zolang wij je de keus geven, thuis bevallen veilig is. Gynaecologen, verloskundigen en kinderartsen hebben onderling veel afspraken gemaakt. Dit is gedaan om ervoor te zorgen dat in bepaalde situaties iedereen hetzelfde beleid voert. Als je het interessant vindt om te lezen wat het beleid is in sommige situaties, kun je de website van de NVOG bezoeken. In de patiëntenfolders kun je informatie vinden. Natuurlijk kun je ook met ons je vragen bespreken.
Tip: Kom naar onze informatieavond over de bevalling.